|
Εμίλ Εντ
(Émile Désiré François Eudes, Roncey, 12 Σεπτεμβρίου 1843 – Paris, 5 Απριλίου 1888) Γάλλος δημοκράτης, πατριώτης, μπλανκιστής επαναστάτης του 19ου αιώνα, στρατηγός της «Παρισινής Κομμούνας», εκδότης του περιοδικού «Ελεύθερη Σκέψη» («La Libre Pensee») και συνεκδότης των περιοδικών «Μήτε Θεός, μήτε Αφέντης» («Ni Dieu, ni Maitre») και «Ελεύθερος Άνθρωπος» («L’ Homme Libre»).
Παρ’ όλα αυτά, οι δύο επαναστάτες καταδικάστηκαν στις 29 Αυγούστου από στρατοδικείο σε θάνατο, όπως επίσης καταδικάστηκαν ερήμην και πέντε άλλοι (ανάμεσα στους οποίους και ο Μπλανκί), μετά από μαρτυρίες χαφιέδων. Απελευθερώθηκαν όμως αμέσως μετά την ανακήρυξη της «Τρίτης Γαλλικής Δημοκρατίας» στις 4 Σεπτεμβρίου 1870 (την ίδια ημέρα, ενώ οι πολιτικοί συζητούσαν για το τι θα έπρατταν, οι μπλανκιστές, οργανωμένοι από το προηγούμενο βράδυ, οδήγησαν ένα μεγάλο πλήθος σε εισβολή στο «Ανάκτορο των Βουρβώνων» και το Δημαρχείο, με αίτημα την άμεση επιβολή της Δημοκρατίας υπό την κόκκινη σημαία και μόνον με την μεσολάβηση του Γαμβέττα, Léon Gambetta, 1838 – 1882, αποφεύχθηκε τελικά η ανατροπή και αποκαταστάθηκε η πολιτική ησυχία υπό την τρίχρωμη σημαία και υπό την «Προσωρινή Κυβέρνηση Εθνικής Άμυνας»). Μετά από δύο ημέρες οι Εντ και Μπριντώ υπέγραψαν μαζί με 17 ακόμη ομοϊδεάτες τους την διακήρυξη του Μπλανκί «Η Πατρίς εν κινδύνω» («La Patrie en dager»), ενώ στις 31 Οκτωβρίου, όντας αξιωματικός της Εθνοφρουράς, πήρε μέρος στην νέα απόπειρα εξέγερσης που έκαναν οι «μπλανκιστές» στην εργατική συνοικία Belleville, συνελήφθη, αλλά ήταν ένας από εκείνους που αθωώθηκαν και αφέθηκαν ελεύθεροι (Jaclard, Regere, Pyat και Tridon), αντίθετα από άλλους ομοϊδεάτες τους που καταδικάστηκαν ερήμην σε θάνατο (Blanqui, Flourens, Levrault και Cyrille) ή σε πολυετείς φυλακίσεις (Valles, Goupil, κ.ά.).
Κατά την τελευταία αιματοβαμμένη εβδομάδα της «Κομμούνας» (την «Ματωμένη Εβδομάδα», «La Semaine Sanglante») προσπάθησε ανεπιτυχώς μαζί με τα μέλη της «Διεθνούς» Εουζέν Βαρλέν (Eugène Varlin, 1839 – 1871) και Αντρέ Αλαβουάν (André Alavoine), ακόμα και κινδυνεύοντας να θανατωθούν και οι ίδιοι, να αποτρέψουν τον τουφεκισμό των 51 ομήρων (36 στρατιωτών, 10 παπάδων και 5 χαφιέδων) στην rue Haxo την Παρασκευή 25 Μαϊου και τις επόμενες ημέρες υπερασπίστηκε γενναία τα οδοφράγματα της συνοικίας Belleville. Στις 28 Μαϊου πολέμησε στα οδοφράγματα της οδού Λαφαγιέτ, δίπλα στον άτυχο οπαδό του Προυντόν Βαρλέν, τον οποίο, μετά την συντριβή της «Κομμούνας» κατέδωσε στις 28 Μαϊου ένας παπάς και εν συνεχεία τον λυντσάρησαν οι «Βερσαλιέροι». ΦΥΓΑΣ ΣΤΟ ΛΟΝΔΙΝΟ Ο Εντ κατόρθωσε να διαφύγει τον θάνατο ή την σύλληψη και κατέφυγε αρχικά στην Ελβετία και εν συνεχεία, τον Σεπτέμβριο του 1871, στο Λονδίνο, ενώ έναν περίπου χρόνο αργότερα, στις 2 Αυγούστου 1872 το γαλλικό ειδικό στρατοδικείο του «Πολεμικού Συμβουλίου» («Conseil de Guerre») τον καταδίκασε ερήμην σε θάνατο. Στο Λονδίνο οργάνωσε από το 1873 μαζί με τους Εντουάρ Βαγιάν (Εdouard Vaillant, 1840 - 1915) και Γκρανζ το εν εξορία μπλανκιστκό κόμμα υπό το όνομα «Επαναστατική Κομμούνα» («La Commune Révolutionnaire»). ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΟ ΠΑΡΙΣΙ Επέστρεψε στο Παρίσι το 1880 με την πολιτική αμνηστία που χορηγήθηκε εκείνη την χρονιά μετά από αίτημα του μόλις αποφυλακισμένου και θρυλικού πια Μπλανκί στον Γαμβέττα (Léon Gambetta, 1838 - 1882) και πολιτικές πιέσεις του τελευταίου, και στις 28 Μαϊου εξέδωσε μαζί με τους Μπλανκί και Βαγιάν την επιθεώρηση «Μήτε Θεός, μήτε Αφέντης» («Ni Dieu, ni Maitre»).  Μετά τον θάνατο του Μπλανκί συμμετείχε με τους Γκρανζ, Βαγιάν και τους εναπομείναντες σκληροπυρηνικούς μπλανκιστες Alfred Breuille, Henri Place, Emile Charles Gois (1829 – 1888) και αδελφούς Da Costa στην ίδρυση του νέου επαναστατικού κόμματος «Κεντρική Επαναστατική Επιτροπή» («Le Comité Révolutionnaire Central», CRC, 1881 - 1898), το οποίο αργότερα εξελίχθηκε από τον Βαγιάν στο «Σοσιαλιστικό Επαναστατικό Κόμμα» («Parti Socialiste Révolutionnaire, PSR, 1898 – 1902), ενώ επίσης, μαζί με τον Βαγιάν, εξέδωσε την διάδοχο του «Μήτε Θεός, μήτε Αφέντης» επιθεώρηση «Ελεύθερος Άνθρωπος» («L’ Homme Libre»). Μαζί με τους Βαγιάν, Κουρνέ, Γκρανζ, Ρος, κ.ά. συμμετείχε επίσης στην εκδοτική ομάδα της μπλανκιστικής επιθεώρησης «Αναταραχή» («Le Branle-bas», 5 τεύχη από τις 14 Σεπτεμβρίου 1883 έως την 1η Ιουνίου 1884) που εκδιδόταν στην Λυών. ΠΡΟΩΡΟΣ ΘΑΝΑΤΟΣ Ο Εντ παρέμεινε πολιτικά ενεργός μέχρι τον πρόωρο θάνατό του σε ηλικία μόλις 45 ετών. Έχοντας κατανοήσει την επικινδυνότητα του λεγόμενου «διεθνισμού» που προωθούσαν τότε άνετα οι δίχως ανθρώπινες απώλειες από την τραγωδία της «Κομμούνας» μαρξιστές, ο Εντ είχε στραφεί από το 1883 τουλάχιστον σε υπεράσπιση της «κοινωνικής δημοκρατίας» («republique sociale»), του παλαιού ιακωβινικού πνεύματος και του πατριωτισμού. Τον Δεκέμβριο του 1887 η «Κεντρική Επαναστατική Επιτροπή» τάχθηκε υπέρ του Καρνό (Marie Francois Sadi Carnot) ως προέδρου της Γαλλικής Δημοκρατίας για να εμποδίσει την επικράτηση του υποψηφίου των μετριοπαθών δημοκρατών Φερύ (Jules Francois Camille Ferry, 1832 – 1893), ο οποίος στην «Κομμούνα», ως στέλεχος των «Βερσαλιέρων», είχε διαπράξει θηριωδίες κατά των ηττημένων επαναστατών. Κατηγορώντας τον μέσα από έντυπα και ογκώδεις διαδηλώσεις ως «πρώσο», «προδότη», «ορλεανιστή» και «σφαγέα» και ανακοινώνοντας ότι έχουν ορκιστεί να πάρουν τα όπλα εάν αυτός εκλεγεί, οι τρεις διάδοχοι του Μπλανκί κατόρθωσαν να κλείσουν τον δρόμο του Φερύ προς την γαλλική προεδρεία και να πανηγυρίσουν μετά με ανακοινωθέν τους προς τον δημοκρατικό λαό: «Η Κεντρική Επαναστατική Επιτροπή ευχαριστεί τους δημοκράτες του Παρισιού, που, μετά από τις εκκλήσεις της και μέσα από τις διαδηλώσεις τους, κατανίκησαν τον Φερύ και έσωσαν την Δημοκρατία από την τυραννία, την σφαγή και την αντίδραση. Ζήτω η Κοινωνική Δημοκρατία!» Στα τέλη του Μαρτίου του 1888 η «Κεντρική Επαναστατική Επιτροπή» έκλεισε συμφωνία υπόγειας συνεργασίας με τους οπαδούς του άρτι εκδιωχθέντος από το στράτευμα επίδοξου δικτάτορα Μπουλανζέ (Georges Ernest Jean - Marie Boulanger, 1837 – 1891, που ζητούσε πόλεμο εκδίκησης κατά των Γερμανών), καθώς και με την «Δημοκρατική Επιτροπή Εθνικής Διαμαρτυρίας» του παλαίμαχου μπλανκιστή, σοσιαλιστή και αντικληρικαλιστή δημοσιογράφου Ροσφόρ (Victor Henri Rochefort, 1830 – 1913) και του εβραίου «μπουλανζιστή» Νακέ (Alfred Joseph Naquet, 1834 - 1916). Στις 5 Απριλίου 1888 όμως, κατά την διάρκεια μιας πολιτικής συγκέντρωσης αλληλεγγύης προς απεργούς οικοδόμους στην αίθουσα της πολιτικής λέσχης «Favie de Belleville» του Παρισιού, ο Εντ κατέρρευσε ξαφνικά και πέθανε ακαριαία. Ο αιφνίδιος θάνατός του αποδόθηκε σε ρήξη ανευρίσματος. Η πολιτική κηδεία του, στο νεκροταφείο Περ Λεσαίζ (Père-Lachaise), έγινε με το υψηλά δραματοποιημένο τελετουργικό των μπλανκιστών και εξελίχθηκε σε μία ακόμη ογκώδη διαδήλωση επαναστατών και απεργών. Ο ΣΒΗΣΙΜΟ ΤΟΥ «ΜΠΛΑΝΚΙΣΜΟΥ» Μετά τον θάνατο του Εντ, οι Γκρανζ και Βαγιάν ακολούθησαν αντίθετες διαδρομές. Ο πρώτος προσχώρησε άμεσα στον βραχύβιο υπερπατριωτικό «μπουλανζισμό» και ο δεύτερος από το 1891 -1892 στον μαρξισμό και κατά προέκταση στον διεθνισμό, ενώ το 1898 μετονόμασε την «Κεντρική Επαναστατική Επιτροπή» σε «Σοσιαλιστικό Επαναστατικό Κόμμα» («Parti Socialiste Révolutionnaire, PSR, 1898 – 1902). Βλάσης Γ. Ρασσιάς, 2009 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: Jules Clere, «Les Hommes de la Commune: Biographie Complète de tous ses Membres», Paris, 1871 Jacqueline Lalouette, «La Libre Pensée en France, 1848 – 1940», Paris, 1997 Jean Louis Menard, «Emile Eudes, 1843-1888: General De La Commune et Blanquiste» Bernard Noël, «Dictionnaire de la Commune de Paris», Paris, 1978 ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΕ: ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΓΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΨΥΧΕΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΣ ΓΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΨΥΧΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ "ΑΝΟΙΧΤΗ ΠΟΛΗ" ΚΕΙΜΕΝΑ, ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ, ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ "ΑΝΟΙΧΤΗ ΠΟΛΗ" (1980 - 1993) |
