Μανουέλ «Σπαίην» Ροντρίγκεζ
(Manuel «Spain» Rodriguez, Buffalo, New York, 22 Μαρτίου 1940 - 28 Νοεμβρίου 2012)

Αμερικανός σχεδιαστής αντεργκράουντ σχεδιοϊστοριών («κόμικς»), προσωπικότητα της «Αντικουλτούρας» της δεκαετίας του 1960, ιδρυτικό μέλος του «United Cartoon Workers of America» και δημιουργός του αναρχικού «εκδικητή» υπερήρωα «Τράσμαν» («Trashman»), ανίκητου στρατιώτη της παράνομης «6ης Διεθνούς» που σε ένα φανταστικό μέλλον αγωνίζεται ακατάπαυστα ενάντια σε ένα παγκόσμιο φασιστικό καθεστώς.


ΠΡΩΤΑ ΧΡΟΝΙΑ

Γεννήθηκε στις 2 Μαρτίου 1940 στο Μπάφαλο της πολιτείας της Νέας Υόρκης (Buffalo, New York) και μεγάλωσε εκεί, αλλά και στην πόλη της Νέας Υόρκης (New York City). Έχοντας υιοθετήσει το ταλέντο της ζωγράφου μητέρας του, έκανε τα πρώτα σχέδιά του σε ηλικία ένδεκα ετών και στην εφηβεία του είχε ήδη τελειοποιήσει τις μορφές.

Σπούδασε επί 3 χρόνια καλές τέχνες στο «Silvermine Guild Art School» στο Νόργουωκ (Norwalk) του Κοννέκτικατ (Connecticut) δίχως όμως να αποφοιτήσει, έγινε για ένα διάστημα μέλος της συμμορίας μοτοσυκλετιστών «Γύπες των Δρόμων» («Road Vultures Motorcycle Club», ιδρύθηκαν το 1955 και το 1968 αφομοιώθηκαν από τους «Hell’s Angels»), σχεδίασε για λογαριασμό της φοιτητικής εφημερίδας «The Spectrum», και κατά την περίοδο 1965 - 1966 δημιούργησε και κόλλησε στο Μπάφαλο τις πρώτες αντιπολεμικές αφίσες. Έχοντας χριστεί από τους «Γύπες των Δρόμων» «υπουργός Προπαγάνδας», τους ζωγράφισε το έμβλημα και επίσης έγραψε για λογαριασμό τους την μπροσούρα «Νεολαία ενάντια στην νόμιμη τρομοκρατία» («Youth Against Legal Terrorism»).


Από τις εμπειρίες του, τόσο με τους «Γύπες» (που πήραν μέρος στην μεγάλη αντιπολεμική διαδήλωση του Πενταγώνου, στις 22 Οκτωβρίου 1967) όσο και με την αριστερή πολιτική κίνηση «Εργατικό Σοσιαλιστικό Κόμμα» («Socialist Labor Party», (S.L.P.) της Νέας Υόρκης στο οποίο συμμετείχε στις αρχές της δεκαετίας του 1960, άντλησε αρκετές εικόνες για τις μετέπειτα σχεδιοϊστορίες του, οι πρώτες από τις οποίες εμφανίστηκαν τον Ιούλιο του 1968 στην αντεργκράουντ εφημερίδα «EVO» ή «East Village Other» της Νέας Υόρκης με την μορφή ενός εβδομαδιαίου «στριπ», που τελικά εξελίχθηκε στον τρομερό υπερήρωα «Τράσμαν».



Ο Σπαίην (αριστερά) ως «Γύπας των Δρόμων» τον Νοέμβριο του 1967 στην κηδεία του νεκρού από πυροβολισμό μόλις 24χρονου αρχηγού του κλαμπ Τόμμυ Μπελ (Thomas G. Bell). Φωτογραφία του Bruce Jackson.

ΣΤΟ ΑΝΤΕΡΓΚΡΑΟΥΝΤ ΤΗΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΑΚΤΗΣ

Την ίδια χρονιά (1968), με προτροπή του εκδότη του «EVO», δημιούργησε την εφημερίδα σχεδιοϊστοριών «Zodiac Mindwarp», πρόδρομο της μετέπειτα «The Gothic Blimpworks» που εκδόθηκε επίσης από το «EVO» το 1969, αλλά έκλεισε μετά από 8 ιστορικά φύλλα. Στα τέλη του 1969 ο «Σπαίην» μετακινήθηκε από την Νέα Υόρκη στο Σαν Φραντσίσκο (San Francisco) της Καλιφόρνιας, όπου και συνάντησε τους υπόλοιπους (ανερχόμενους τότε) αντεργκράουντ δημιουργούς σχεδιοϊστοριών της Δυτικής Ακτής Ρόμπερτ Κραμπ (Robert Crumb), Γκίλμπερτ Σέλτον (Gilbert Shelton), Βίκτορ Μοσκόσο (Victor Moscoso), Στήβεν Κλαίη Ουϊλσον (S. Clay Wilson), κ.ά.

Εκεί, ίδρυσε με άλλους συναδέλφους του το περισσότερο συμβολικό παρά λειτουργικό συνδικάτο «United Cartoon Workers of America» (UCWΑ) και με έντονη επιρροή από τον φίλο του δημιουργό σχεδιοϊστοριών της δεκαετίας του 1950 Ουώλυ Γούντ (Wally Wood ή Wallace Allan Wood, 1927 - 1981), του οποίου υιοθέτησε τις γραμμές, αλλά και τις ερωτικές γυναικείες φιγούρες που όμως έντυσε με μεγαλύτερη προκλητικότητα και «προχωρημένες» τάσεις, ακόμα και σαδομαζοχιστικές όπως λ.χ. στο «Mean Bitch Thrills» (Σεπτέμβριος 1971), έγινε πολύ σύντομα δημοφιλέστατος ανάμεσα στο κοινό της Αντικουλτούρας.

Έκανε αλλεπάλληλες δημοσιεύσεις του στο περιοδικό «Zap» του Κραμπ, αλλά και στα «Arcade», «San Francisco Comic Book», «Anarchy Comics», «Tales of the Leather Nun» και «Insect Fear» και επίσης στο γνωστό βιβλίο του ηγέτη των «Γίπις» Τζέρρυ Ρούμπιν (Jerry Rubin) «Καν’ το! Σενάρια της Επανάστασης» («Do it!», 1970).

Ο «ΤΡΑΣΜΑΝ»

Ο υπεράνθρωπος και ικανός να αλλάζει μορφές και μοριακή δομή «Τράσμαν», είναι ο άλλος εαυτός του γλυκομίλητου εργάτη Χάρρυ Μπαρνς (Harry Barnes), του οποίου την σύζυγο έχει δολοφονήσει το κτηνώδες ολοκληρωτικό καθεστώς που εξουσιάζει τον κόσμο σε ένα απροσδιόριστο χρονικά μελλον (απεικονίζονται μανάδες με παιδιά στην αγκαλιά τους να πυροβολούνται από ελικόπτερα και άλλα ανάλογα). Από τον κυνηγημένο Μπαρνς, η μυστηριώδης αναρχική οργάνωση «6η Διεθνής» («The Sixth International») δημιούργησε τον τέλειο αντάρτη πόλεων και «εκδικητή» πρόμαχο του καταπιεζόμενου απλού λαού.


  

Ο «Τράσμαν» είναι ένας μελαχροινός μυώδης μαυροντυμένος γενειοφόρος με υπεράνθρωπες δυνάμεις αλλά και (φυσικά) μία τέλεια μηχανή του σεξ, ικανός να χειρίζεται κάθε είδους όπλα, ικανός ακόμα και να ειδοποιείται για εναντίον του επιβουλές από επεξεργασία «τυχαίων» φαινομένων.



«Η προέλευση του Τράσμαν», 1970, στο 1ο τεύχος του «Subvert Comics».

  ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ

Πέραν των αρχικών δημοσιεύσεων που προαναφέρθηκαν, ο «Τράσμαν», που αναδείχθηκε σε σούπερμαν της «Νέας Αριστεράς» και είδωλο οργανώσεων όπως οι «Ουέδερμεν»,  δημοσιεύθηκε επίσης στα τρία πρώτα τεύχη των «Ανατρεπτικών Κόμικς» («Subvert Comics») των εκδόσεων «Rip Off Press» από το 1970 μέχρι το 1976 και εν συνεχεία φιλοξενήθηκε στα περιοδικά «High Times», «Weirdo», «Zero Zero» και «Heavy Metal», καθώς και σε αρκετά άλλα μικρά έντυπα του αντεργκράουντ.

Το 1989 οι εκδόσεις «Fantagraphics Books» του Σηάτλ (Seattle) εξέδωσαν μία δεύτερη ανθολογία σχεδιοϊστοριών της περιόδου 1968 – 1986 υπό τον τίτλο «Ο Τράσμαν ζει!» («Trashman Lives!», η πρώτη ανθολογία είχε εκδοθεί ως «The Collected Trashman», το 1972) και πέντε χρόνια αργότερα εξέδωσαν επίσης το αυτοβιογραφικό βιβλίο του δημιουργού «Η πραγματική μου Ιστορία» («My True Story»).

Το 1993 γνώρισε μία ακόμη επιτυχία εκδίδοντας στις εκδόσεις «Last Gasp» μαζί με την Σούζι Μπράϊτ (Susie Bright, 1958 - ) το ερωτικό «She: Anthology of Big Bitch» (με θέμα την ανυπότακτη «Μεγάλη Σκύλα», που «δεν υπηρετεί κανέναν τίποτα και ποτέ») και την επόμενη χρονιά (1994) εικονογράφησε το βιβλίο «Nothing in This Book Is True, But It's Exactly How Things Are» του Μπομπ Φρίσελ (Bob Frissell), με τον οποίο συνεργάστηκε ξανά το 2003 στο βιβλίο «You Are a Spiritual Being Having a Human Experience».




Δημιούργησε επίσης την σχεδιοϊστορία «Σκοτεινό Ξενοδοχείο» («Dark Hotel») για το διαδικτυακό περιοδικό «Salon Magazine», ενώ το 2008 εξέδωσε μια καταπληκτική εικονογραφημένη βιογραφία του Ερνέστο Γκεβάρα (Ernesto «Che» Guevara) με τίτλο «Che: A Graphic Biography», η οποία συνοδευόταν από ένα πολύ ενδιαφέρον κείμενο των Sarah Seidman και Paul Buhle για την εμπορευματικοποίηση της εικόνας του «Τσε».



Ο θρυλικός δημιουργός πέθανε στις 28 Νοεμβρίου 2012 στο σπίτι του στο Σαν Φραντσίσκο, μετά από εξαετή πάλη με τον καρκίνο. Στην έκθεση «Spain: Rock, Roll, Rumbles, Rebels, & Revolution» που φιλοξένησε προς τιμήν του το «Burchfield Penny Art Center» του «Buffalo State College» από τον Σεπτέμβριο του 2012 έως τον Ιανουάριο του 2013, προβλήθηκε και μια μικρού μήκους ταινία της Σούζαν Στερν (Susan Stern) που έκλεινε με την αισιόδοξη δήλωση του Σπαίην «έχω δει πολλά εξαιρετικά πράγματα και έχω ελπίδα πως εξαιρετικά πράγματα θα συνεχίσουν να εμφανίζονται, έχω εμπιστοσύνη στην επανάσταση».
 
Βλάσης Γ. Ρασσιάς, 2012


ΕΠΙΛΟΓΗ ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑΣ:

«Mean Bitch Thrills», 1971
«The Collected Trashman», 1972
«Trashman Lives!», 1989
«She: Anthology of Big Bitch», 1993
«My True Story», 1994
«Nothing in This Book Is True, But It's Exactly How Things Are», σε κείμενο του Bob Frissell, 1994
«Alien Apocalypse 2006», με τους Kathy Glass και Harold S. Robbins, 2000
«Nightmare Alley», 2003
«You Are a Spiritual Being Having a Human Experience», σε κείμενο του Bob Frissell, 2003
«Che: A Graphic Biography», 2008
«Cruisin’ with the Hound», 2012

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

Lincoln Cushing, « All of us or none: Social Justice Posters of the San Francisco Bay Area», εκδόσεις « Heyday», Berkeley, 2012
Mark James Estren, «A history of underground comics», εκδόσεις «Ronin Publishing», Berkeley, 1986
Charles Hatfield, «Alternative comics: An Emerging Literature», εκδόσεις «University Press of Mississipi», Jackson, 2005






ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΕ: 

ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΓΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΨΥΧΕΣ 

ΣΥΓΓΡΑΦΕΣ ΓΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΨΥΧΕΣ 

ΕΚΔΟΣΕΙΣ "ΑΝΟΙΧΤΗ ΠΟΛΗ" 

ΚΕΙΜΕΝΑ, ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ, ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ 

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ "ΑΝΟΙΧΤΗ ΠΟΛΗ" (1980 - 1993) 

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ