(Από την «Ανοιχτή Πόλη», τεύχος 18, Χειμώνας του 1989) Ένα
από τα πιο αρχαία γραπτά πάνω στο μυστικισμό και την
ελευθερία αποτελεί το TAO-TE CHING, γραμμένο από
έναν Κινέζο σοφό, τον Λάο Τσε, που τ’ όνομά του
σημαίνει “Ο Γέρο Στοχαστής” κι έζησε πέντε
ολόκληρους αιώνες πριν την απαρχή της χριστιανικής
χρονολογίας. Αποτελεί ένα από τα αρχαιότερα
φιλοσοφικά κείμενα που γράφτηκαν στην αποκαλούμενη
από τους αρχαιολόγους “ιστορική περίοδο” και
αναντίρρητα χαιρετίζεται σήμερα από κάθε
διανοούμενο, άσχετα από το πού ο καθένας πιστεύει,
ως ένα κλασικό φιλοσοφικό εσωτερικό έργο. Ένα βιβλίο
“αντάξιο” αν όχι “πολυτιμότερο” σε ιδέες που αυτό
κουβαλάει, των βεδδίκων Γραφών, πόσο μάλλον της
Βίβλου των Εβραιοχριστιανών.
Αν και οι ιδεές του εκφράζονται με ποιητικούς αφορισμούς και έντονο εσωτερισμό, αυτό δεν είναι καθόλου μα καθόλου ένα “θρησκευτικό” βιβλίο, όπως τα δύο που προανέφερα. Αποτελεί ένα κοινωνικοπολιτικό σύνολο στοχασμών, μία κοσμοθεωρία και μία γραμματική ζωής, άσχετα αν οι περιορισμένης δεκτικότητας πολιτικάντες διανοούμενοι του Δυτικού Κόσμου ποτέ δεν το κατάλαβαν ως κάτι τέτοιο (άλλωστε οι περισσότεροί τους δεν έχουν καταλάβει ΤΙΠΟΤΕ ΑΠΟΛΥΤΩΣ). Το TAO-TE CHING, είναι γραμμένο ως συμβουλευτική προτροπή προς κάποιους που διοικούν (ή αυτοδιοικούνται) ώστε να επιτευχθεί η μέγιστη δυνατή ειρήνη κι αρμονία στην καθημερινή ζωή του κάποιου Ου-τόπου. Το εντυπωσιακό με το γραφτό αυτό κείμενο που ο Λάο Τσε άφησε στην ανθρωπότητα, είναι πως ξεκάθαρα και κατ’ επανάληψη τονίζεται η πεποίθηση ότι η καλύτερη μορφή διακυβέρνησης είναι η απουσία διακυβέρνησης και ότι η καλύτερη οργάνωση δεν είναι παρά η απλή χορήγηση στους ανθρώπους ευκαιριών ν’ αυτό-οργανωθούν. “Χωρίς νόμους ή καταναγκασμό”, γράφει ο Λάο Τσε, “οι άνθρωποι θα ζούνε σε αρμονία”. Το TAO-TE CHING ευαγγελίζεται μία οικολογική συμπεριφορά, απέναντι στη φύση και στον ζώντα κόσμο τριγύρω μας (Ταό) και εκδηλώνει επανειλημμένα απεριόριστη αποστροφή προς ηθικολογίες, υπακοή σε εθιμοτυπίες, θεοφοβία και ιεραρχίες. Προτείνει ένα τρόπο ζωής απόλυτα θετικό απέναντι στη ζωή, τη φύση και την ελευθερία και αποτελεί το μοναδικό “θρησκευτικό” βιβλίο που δεν επικαλείται θεότητες και δε προπαγανδίζει κανενός είδους τελετουργικό ή προσευχές ή άλλα παρόμοια. Αντίθετα, επιτίθεται γλυκά μεν αλλά δηκτικά δε στις μιλιταριστικές αξίες, τον πλούτο, την πλεονεξία, τον εξουσιαμό, την τιμωρία ανθρώπων από άνθρωπο, τις φυλακές και τις νομοθεσίες. Η αντιπρόταση του Λάο Τσε απέναντι στην εξουσιαστική πανούκλα είναι μία άλλη κοινωνία, οικολογική, αποκεντρωμένη, συγκροτημένη σε μικρές κοινότητες, απεξουσιασμένη και πέρα για πέρα ανεκτική. Υπάρχει μία αρκετά ενδιαφέρουσα ιστορία για τους ιδρυτές των τριών βασικών κινέζικων θρησκειών. Μία ημέρα λέει, στάθηκαν γύρω από ένα μπουκάλι γεμάτο ξύδι, που με τη σειρά, ένας - ένας το δοκίμασαν. Ο Κομφούκιος λέγεται ότι το βρήκε ξυνό. Ο Βούδας το βρήκε πικρό. Όμως ο Λάο Τσε, ως ταοϊστής, το βρήκε γλυκό. Η ζωή θα’ χει γλυκειά γεύση μόνον όταν εμείς σταθούμε θετικά απέναντί της: σε αρμονία με τη φύση, αυθόρμητοι, απλοί και ανυπότακτοι σε σκοπιμότητες, ιεραρχίες, υπολογισμούς, εξουσίες και μικρότητες. Υπάρχει ένα τσιτάτο του Λάο Τσε, που καλύτερα από κάθε άλλο συνοψίζει αποτελεσματικό τη φιλοσοφία του TAO-TE CHING μέσα από τρεις αράδες λέξεις και το οποίο χρησιμοποιεί και ο Ράσελ στο βιβλίο του “Δρόμοι προς την Ελευθερία” δίκην προμετωπίδας: “Παραγωγή
δίχως κτήση
Δράση δίχως αυτοπροβολή Ανάπτυξη δίχως κυριαρχία” Βρείτε το TAO-TE CHING και διαβάστε το καλά. Όσοι δεν το έχετε κάνει ακόμα, πετάξτε στον πρέποντα κάλαθο την εβραιοχριστιανική προπαγάνδα της υποδούλωσης και της αλληλοκατασπάταξης και αναζητείστε απ’ την αρχή τις αρχαϊκές μα ξεχασμένες πόρτες, προς την άλλη πλευρά. Τα “περάσματα” του λένε μερικοί. Για σας και για τα παιδιά σας. Στο δρόμο προς το Άσπρο Φως (επίγειο, επουράνιο ή δεν ξέρω εγώ τι, τελοσπάντων) το TAO-TE CHING θα σας είναι ένας πολύ χρήσιμος οδηγός. Βλάσης
Γ. Ρασσιάς
ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΕ: ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΓΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΨΥΧΕΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΣ ΓΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΨΥΧΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ "ΑΝΟΙΧΤΗ ΠΟΛΗ" ΚΕΙΜΕΝΑ, ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ, ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ "ΑΝΟΙΧΤΗ ΠΟΛΗ" (1980 - 1993) |