«ΕΥΡΩΠΗ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟ ΡΕΥΜΑ»
«EUROPE AGAINST THE CURRENT»



«Ευρώπη ενάντια στο ρεύμα» («Europa gegen den Strom», «Europe against the Current»): Τριήμερο πανευρωπαϊκό εναλλακτικό φεστιβάλ που διεξήχθη στις 15, 16 και 17 Σεπτεμβρίου 1989 στο παλαιό χρηματιστήριο «Beurs Van Berlage» του Άμστερνταμ (με εκθετήριο των προϊόντων των συμμετεχόντων, ομιλίες και αναγνώσεις ποίησης), στα πολιτιστικά κέντρα «De Balie» και «Shaffy» (με συζητήσεις, προβολές, «συμβάντα» και συναυλίες) και στην αίθουσα τέχνης «Gallery W 139».

Στην τελευταία, φιλοξενήθηκε μια τετραπλή έκθεση που περιελάμβανε:

1. έκθεση έντυπου υλικού του αντεργκράουντ και πειραματικού χώρου από την δεκαετία του 1960 και μετά και από όλα τα μέρη της Ευρώπης,

2. προσβολή σλάϊντς με 1.000 αφίσες από όλη την Ευρώπη,

3. παρουσιάσεις τρόπων αναπαραγωγής εντύπων και εικόνων με έμφαση στις ημιπαράνομες «υπόγειες» μεθόδους της Ανατολικής Ευρώπης, και 

4. έκθεση μακετών για την επίσημη αφίσα του φεστιβάλ.

ΤΟ ΜΑΝΙΦΕΣΤΟ ΤΩΝ ΔΙΟΡΓΑΝΩΤΩΝ

Το «Μανιφέστο» που δημοσίευσαν οι διοργανωτές μερικούς μήνες πριν το φεστιβάλ, έγραφε: «Στην Ευρώπη, τον τόπο γέννησης των εθνικών κρατών με τις επιμέρους εθνικές κουλτούρες που ανταλλάσσονται στις διεθνείς αγορές ως εμπορεύματα, μια διαφορετικού είδους ανταλλαγή συμβαίνει εδώ και πάρα πολλά χρόνια, μια ανταλλαγή ενός διαφορετικού τύπου κουλτούρας, που ξεπερνάει τα στενά όρια των εθνοτήτων, που δεν λογαριάζει τα μπλοκ δυνάμεων και εξουσίας, που αγνοεί επιδεικτικά τις παραδεκτές νόρμες. Η παρόρμηση για αυτοέκφραση και δημιουργία οικείων μορφών προσφοράς προσωπικών ερμηνειών και η χρησιμοποίηση κάθε διαθέσιμου μέσου, δίνει ζωή σε αφίσες, κάρτες, βιβλία, μπροσούρες, περιοδικά, σλάϊντς, φωτογραφίες, ταινίες, μουσικές κασέτες και δίσκους, βιντεοταινίες, συναθροίσεις, εγκαταστάσεις, δίκτυα, των οποίων η λειτουργία και κυκλοφορία δεν περιορίζεται στον στενό κύκλο των τοπικών κοινωνιών, αλλά επεκτείνεται προς τα έξω, σε μια ζωντανή διεθνή ανταλλαγή, πέρα από λογοκρισίες, πέρα από συνοριακούς ελέγχους, πέρα από οικονομικούς περιορισμούς… η εκδήλωσή μας δεν αποσκοπεί στο να συγκεντρώσει κάποιους ανθρώπους που έχουν υιοθετήσει κάποιες κοινές απόψεις, αλλ’ αντιθέτως στο να καταδείξει την πλούσια ποικιλία των αντιλήψεων… Καλούμε τους ανεξάρτητους εκδότες, τους εναλλακτικούς δημιουργούς, τους ριζοσπάστες παραγωγούς να έλθουν στο Άμστερνταμ αυτές τις τρεις ημέρες και να επιτρέψουν στις δημιουργίες τους να συμπλεύσουν».

ΣΥΜΜΕΤΟΧΕΣ

Στο φεστιβάλ συμμετείχαν συνολικά 350 ομάδες, περιοδικά και καλλιτεχνικά σύνολα από 21 χώρες και ο χαρακτήρας τους είχε μία τεράστια ποικιλία: δημιουργοί του αντεργκράουντ και περιοδικά («El Djarida», «Ανοιχτή Πόλη», κ.ά.), κομπιούτερ-χάκερς («Terminal», «Hacktic», κ.ά.), ρόκερς («Krash», «Tess», «Trottel», «Etho Acid», κ.ά.), μυστικιστές («Temple of Psychic Youth», «Mescalito», «Decoder», κ.ά.), αντιεξουσιαστές («Subversion», κ.ά.), παραδοσιακοί αναρχικοί (FAF Γαλλίας, «Anares Medien», «Editrice A Cooperativa», κ.ά.), σκουώτερς, γκαίη ακτιβιστές («Androzine», κ.ά.), ακτιβιστές υπέρ των ιθαγενών λαών, κέντρα τεκμηρίωσης («Id Archiv im IISG»), φεμινίστριες, οικολόγοι («Greenpeace London», κ.ά.), σιτουασιονιστές, ακτιβιστές υπέρ των ζώων, αναρχοσυνδικαλιστές (CNT – AIT, «Here and Now», «Comunidad», κ.ά.), πολιτικοί παρεμβασίες και περφόρμερς («Orange Alternative», «ΝΑΤΟ», Sieglinde Kallnbach, κ.ά.), κοινοβιακοί και mail-αρτίστες («Open World», «Happy Gallery», κ.ά.), αβαντγκάρντ μουσικοί («Autopsia», κ.ά.).

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

«Europa gegen den Strom», εκδόσεις «ID-Archiv», Amsterdam, 1989
Περιοδικό «Ανοιχτή Πόλη», τεύχη 19, 20 (1989) 




ΤΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΟΠΩΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΤΗΚΕ ΣΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΌ «ΑΝΟΙΧΤΗ ΠΟΛΗ»
Στις 15, 16 και 17 του Σεπτεμβρίου 1989, ένας περίεργος κόσμος που μόνο συμβατικά μπορούσε να ονομαστεί με την πεπερασμένη φράση «Ευρώπη Ενάντια στο Ρεύμα», άπλωσε την πολύχρωμη πραμάτεια του και τα ποικιλόμαρφα προϊόντα του συλλογικού υποσυνείδητου κάποιων επί μέρους ομάδων και σχηματισμών, μέσα σ’ εκείνο το αριστούργημα αρχιτεκτονικής που οι αμστερνταμινοί ονομάζουν Beurs Van Berlage. Ένας αχανής χώρος προσφερόταν σε κάποιες εκατοντάδες πολιτικών, κοινωνικών και πολιτιστικών κινήσεων σαν μια παλλόμενη ανοιχτή Αγορά (με την έννοια που οι ευκλεείς ημών πρόγονοι της δίνανε) και ένα διακρατικό Αθήναιο άμεσης ανταλλαγής «συμπυκνωμένης πληροφορίας».  

Το αυτοαποκαλούμενο ή όχι ευρωπαϊκό αντεργκράουντ, στις πιο ασυμβίβαστες μορφές του, είχε καταφέρει να αποκτήσει, έστω και  για ελάχιστες ημέρες, μια στεντόρεια και ενιαία φωνή. Μία φωνή που έκφραζε κύρια την άμυνα κι επίθεση του Ετερόδοξου μέσα στην αυταρχική ενοποιημένη κοινωνική πραγματικότητα που όταν δεν ξεπουλάει ακόμα και τ’ αντερά της τα ίδια, κατρακυλάει αλόγιστα προς τις α ή β φασίζουσες επιλογές. Την άμυνα κι επίθεση του Ετερόδοξου και όχι τις καιροσκοπικές μανούβρες των όποιων  αυριανών ληγουριών της πολιτικής εξουσίας, που ουκ ολίγοι εξ’ αυτών επιμένουν να περνιώνται ως… «εναλλακτικοί» (sic). 

Θ’ αναφέρουμε επί τροχάδην κάποιες συμμετοχές για να πάρει ο αναγνώστης μία ιδέα για την ταυτότητα αυτού του κόσμου που κατέκλυσε το παλιό Χρηματιστήριο του Άμστερνταμ στις 15 - 17 του Σεπτεμβρίου: Temple of Psychic Youth, Here and Now, Greenpeace (London), Subversion, από Αγγλία, Orange Alternative από Πολωνία, Terminal, Androzine, FAF, Plantenga από Γαλλία, Mescalito, Anares Medien, My Way, από Δ. Γερμανία, Comunidad από Σουηδία, Autopsia, Open World, Happy Gallery, από την Γιουγκοσλαβία, Utopica, Collegamenti, Decoder, Famiglia Sfuggita, Editrice A Cooperativa, από Ιταλία, Id Archiv im IISG, Mediamatic, De As, Hacktic, NN, Orgasme Eternel, από Ολλανδία, MERDE, EL Local, CNT - AIT από Ισπανία, Katalizator Iroda, SzKarozi, από Ουγγαρία, Megaphon, Paranoia City, από Ελβετία, Ανοιχτή Πόλη, Miz maze, Ελευθεριακή Κουλτούρα από Ελλάδα, Grazdanin από Ρωσία,  El Djarida, Radio Nova από Νορβηγία κ.λπ. Δημιουργοί αντεργκράουντ, κομπιούτερ-χάκερς, ρόκερς, μυστικιστές, αντιεξουσιαστές, σκουώτερς, γκαίη ακτιβιστές, ακτιβιστές υπέρ των ιθαγενών λαών, κέντρα ντοκουμέντων, φεμινίστριες, οικολόγοι, σιτουασιονιστές, ακτιβιστές υπέρ των ζώων, συνδικαλιστές, κοινοβιακοί, mail-αρτίστες και ο κατάλογος δύσκολα έχει ένα τέλος.
Έξω από το Beurs Van Berlage στην ειδκά για την περίπτωση κατασκευασμένη σκηνή, επί τρεις ημέρες από το μεσημέρι μέχρι το βράδυ, συγκροτήματα ροκ και «περφόρμερς» μαζεύανε εκατοντάδες ανθρώπους που η σύνθεσή του ανάλογα με το «παιζόμενο» στυλ εναλλασσόταν τρομερά γοργά. Στις 3 το μεσημέρι η μικρή πλατεία Beursplein κατακλύστηκε από πανκς και συναφείς εμφανισιακά και ενδυματολογικά νεανίες, ενώ μία ώρα αργότερα «καθωσπρέπει» αμστερνταμινοί κάθε ηλικίας συγκεντρώθηκαν εκεί μαγνητισμένοι από μια πιο στρωτή για τ’ αυτιά τους μουσική. Την πρώτη ημέρα παίξανε ή κάνανε «περφόρμανς» οι Famiglia Sfuggita, Orange Alternative, Orgasme Eternel, Aphasia Opium, Autonomi International. Τη δεύτερη μέρα ανάμεσα στους Kryb-Dyr, Piume e Vigore Skull Squirt, Etho Acid, κ.α. ξεχώριστε η γερμανίδα Sieglinde Kallnbach  με μια φοβερά συγκλονιστική «περφόρμανς» με τον ειρωνικό τίτλο «Είμαι υπερήφανη που είμαι Γερμανίδα» και οι… ελαφρώς αβάσταχτοι Ούγγροι Trottel. Την Κυριακή οι Krash, Tess κ.ά. επισκιάστηκαν από την εικονοκλαστική αλλά τρομερά προκλητική «περφόρμανς» των Γάλλων ΝΑΤΟ, που μάλιστα δέχτηκαν τελικά και… επίθεση από σοκαρισμένους (αγνώστου εθνικότητας αλλά γερμανόφωνους) αστούς κάποιας προχωρημένης ηλικίας. Ευχάριστη έκπληξη εδώ οι Allien Culture, ανάμεικτοι Έλληνες και Εγγλέζοι, οι οποίοι παίξανε υπέροχα ελληνικά (!) κομμάτια που κάλυπταν ένα πλατύ φάσμα, από Σαββόπουλο και πολιτικά της μεταπολίτευσης μέχρι τεκετζήδικα ρεμπέτικα του μεσοπολέμου, κερδίζοντας άπειρα... «όπα» από το πολυεθνικό πλήθος που σε αρκετές περιπτώσεις μάλιστα έριξε και κάποιες «βόλτες» ζεμπεκιάς !!!
Η Ανοικτή Πόλη ειδικά για το φεστιβάλ, κυκλοφόρησε μια φωτοτυπημένη μπροσούρα, στ’ αγγλικά με περιγραφή όλων σχεδόν των fanzines,  περιοδικών, στεκιών, μουσικών συγκροτημάτων κ.λπ. που απαρτίζουν την σύγχρονη Ελληνική Εναλλακτική Σκηνή, η οποία έγινε ανάρπαστη. Το πιο γκαγκάν κομμάτι της παρουσίας μας όμως, απετέλεσε ένα κουτί με την επιγραφή «Μας τη δίνει η κοινωνία του Εμπορεύματος. Πληρώστε ό,τι γουστάρετε. Εμείς έτσι κι αλλοιώς σάς αγαπάμε», το οποίο κοσμούσε μαζί με ένα πήλινο ανθοδοχείο τον ελληνικό πάγκο και που κατ’ επανάληψη φωτογραφήθηκε από το κοινό.  

Γυρίζοντας στην Ελλάδα πρέπει να ομολογήσουμε πως «σπαστήκαμε» κάπως έχοντας μπροστά μας ένα ακόμα τεύχος προς έκδοση (ναι τυχερέ αναγνώστη, αυτό που κρατάς τώρα στα χέρια σου), όμως οι ωραίες στιγμές, που οι πρέσβεις του παρόντος εντύπου ζήσανε στα μέσα του Σεπτεμβρίου στο Άμστερνταμ, στάθηκαν υπεραρκετές για να κάτσουνε δίχως βλαστήμιες ξανά «πίσω στα κουπιά».
«Σημασία έχει να αισθάνεσαι κάποτε - κάποτε όμορφα» όπως θα το έλεγε κάποιος ποιητής που για τον επιούσιο παρασταίνει τον βιομηχανικό εργάτη ο άνθρωπος. Αλλά ας μην τα σκαλίζουμε. Για να κολυμπήσει η πέστροφα ενάντια στο ρεύμα, διαθέτει εκ φύσεως σώμα τρομερά δυνατό. Εμείς; Από εκείνο το μέσα κορμί, πώς άραγε πάμε; 

«Πάψτε να βλασφημείτε τα σκοτάδια 
Ανάψτε επιτέλους το κερί που κρατάτε. 
Γίνετε μπαμπέσηδες 
Η Ζωή είναι Αληθινή». 
  

Περιοδικό ΑΝΟΙΧΤΗ ΠΟΛΗ 
Φθινόπωρο του «1989» 
 

 

 
 
 
 
 
 
 

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΕ: 

ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΓΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΨΥΧΕΣ 

ΣΥΓΓΡΑΦΕΣ ΓΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΨΥΧΕΣ 

ΕΚΔΟΣΕΙΣ "ΑΝΟΙΧΤΗ ΠΟΛΗ" 

ΚΕΙΜΕΝΑ, ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ, ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ 

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ "ΑΝΟΙΧΤΗ ΠΟΛΗ" (1980 - 1993) 

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ