ΚΕΝΤΡΑ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗΣ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ 3
 
(Δημοσιεύθηκε σε 3 μέρη στα τεύχη 1 - 3 της «Ανοιχτής Πόλης» 1980-1981. Το κείμενο συνέθεσε ο Βλάσης Ρασσιάς για λογαριασμό της εκδοτικής ομάδας του περιοδικού)
 
 
 
 
 
(Μερικές σημειώσεις) 
 

Μέρος 3ο  

Βασικές σημειώσεις πάνω στον τρόπο Οργάνωσης 

«Το πρόβλημα που έχουν οι πιο πολλοί από εκείνους που δουλεύουν σε δομημένες αντι-ιεραρχικές κινήσεις, είναι το πώς θ’ απελευθερωθούν από τον ανταγωνισμό, την στείρα πολιτικολογία και τους τραυματισμένους εγωϊσμούς. Το να μαθαίνεις το πώς να δουλεύεις σε επίπεδο συλλογικό, είναι δύσκολο για τον καθένα από την αρχή, γιατί στην ουσία υπάρχει η μεγάλη δυσκολία να υπερπηδηχτεί το εμπόδιο των καθιερωμένων σχέσεων του αφεντικού και σκλάβου, δεσπότη και υπηκόου. Ο κρατικός μηχανισμός προπαγάνδας μας φοβίζει (με την τηλεόραση, εφημερίδες, σχολείο, εκκλησία κ.λπ.) με το να μας υποβάλλει την πεποίθηση, πως τάχα η θέση μας απέναντι στη ζωή και πρέπει υποχρεωτικά να είναι η δουλική και η αφεντάδικη και πως ο μοναδικός τρόπος για να ξεχωρίσεις και να πάρεις κύρος μέσα στο περιβάλλον σου είναι ο ανταγωνισμός με τους άλλους…» (Arthur Miller, «Μερικές σκέψεις πάνω στην Οργάνωση», περιοδικό Bayou La Rose, νο 4, Νέα Ορλεάνη 1979). 

Ο καλύτερος βασικός πυρήνας οργάνωσης είναι το σχήμα του affinity group ή της λεγόμενης «ομάδας συγγένειας», γνήσιου συγγενούς του ισπανικού «γκρουπέ ντ’ αφινιδάδ», βασικά μία ένωση αλληλοβοήθειας, εργασίας από κοινού και συνδυασμένης δραστηριότητας. Το affinity group συνήθως είναι μία προχωρημένη συμμετοχική ομάδα από διανοητικά και ιδεολογικά συγγενή άτομα, με λίγο πολύ όμοιο τρόπο ζωής και, σε προέκταση, μία ομάδα φίλων ενωμένων με δεσμούς αλληλοεκτίμησης και αλληλελεγγύης. Το affinity group δοκιμασμένο, και συγκεκριμένα από τους βρεταννόφωνους κυρίως ακτιβιστές, λειτουργεί με τον ίδιο τρόπο, που στους Γάλλους λειτουργούν οι Action Committees ή στους γερμανούς οι Κομμούνες ή με το ένα ή άλλο όνομα σε κάποιους άλλους, στην ουσία όμως πρόκειται για το ίδιο περίπου πράγμα. Το αποτέλεσμα συνασπισμού μερικών ανθρώπων που αισθάνονται την ανάγκη της συλλογικότητας, έχοντας συμφωνήσει προηγουμένως πάνω στις μεθόδους δραστηριοποίησής τους. Είναι η εναλλακτική λύση στην τωρινή δόμιση της κοινωνίας και συνεπώς προηγείται ως εναλλακτική μέθοδος οργάνωσης. Στην ουσία αυτό που λέμε επανάσταση, δεν είναι παρά η μετατροπή, η ουσιαστική αλλαγή των κοινωνικών σχέσεων. Το affinity group είναι ένα σχήμα επαναστατικό. Επιζητά την μετατροπή του εαυτού του σε υποκείμενο και όχι αντικείμενο της Ιστορίας. Ο άνθρωπος της μάζας συνήθως δεν φτιάνει, ούτε καν επιρρεάζει την Ιστορία. Απλώς την υφίσταται. Το affinity group αντιτίθεται στην λογική του μαζικού ατόμου. Επικοινωνεί όχι με τη μάζα, αλλά με τα άλλα affinity groups «...και αν δεν υπάρχουν άλλα, τότε πρέπει να μιλάει με τον εαυτό του μέχρι αυτά να δημιουργηθούν» ή ακόμα και με ενεργά άτομα προκειμένου να ενθαρρυνθεί η αυτο-οργάνωση. Το affinity group επιδιώκει να επιταχύνει την αποσύνθεση αυτού που λέμε μάζα. Είναι η αντι-μάζα. 

Από το affinity group, που ως σχήμα είναι δυνατόν να λεχθεί και ομάδα από κοινού εργασίας, βγαίνει το στενότερο σχήμα του «Κλάδου Απασχόλησης» (Job Branch) με μία ομάδα που μπορεί να είναι εκδοτική συνεργατική, οικοδομική ομάδα, θεατρικό γκρουπ, οικοτεχνία παραγωγής τροφίμων, ενδυμάτων κ.λπ. Ο «Κλάδος Απασχόλησης» είναι μία εξαίρεση στον κύκλο του affinity group, καθώς διεισδύει μέσα στην υπόλοιπη κοινωνία, ερχόμενος σε επαφή με άλλους εργαζομένους και φτιάχνοντας χαλαρές εργασιακές, κοινωνικές, πολιτικές σχέσεις. 

 

 

Πιο στενή είναι η έννοια του «Κυττάρου» ή «Πυρήνα». Ο «Πυρήνας» έχει συνήθως την ευθύνη για την εκλήρωση των στοιχειωδών ζωτικών αναγκών της καθολικής ομάδας που λειτουργεί μέσα στην Κίνηση π.χ. «Τροφοδοτικός Πυρήνας» που μαζεύει την καθημερινή τροφή, «Πυρήνας Παιδικής Μέριμνας» ή ένας «Πυρήνας Μεταφραστών». Μέσα στους «Πυρήνες» κινούνται τέλος, τα άτομα ως μονάδες αυτόνομες, το κεθένα με την δική του «τροχιά», αλλά όλα μαζί δεμένα πάνω στην κοινή πεποίθηση της ανάγκης για την επιβίωση της Κίνησης. Η μη εξουσιαστική δόμιση της Κίνησης βοηθάει στην πλήρη εξαφάνιση και απόρριψη των σχέσεων κυριαρχίας - υποταγής, διατάζοντος - εκτελούντος, ενώ ο ανταγωνισμός αντιμετωπίζεται με την αμοιβαία αλληλοεκτίμηση και σε συνεχή αλληλεγγύη μεταξύ των αυθόρμητων ανθρώπινων μονάδων, που δουλεύουν μέσα σ’ αυτήν. Οι διαφορές με τους εξουσιαστές και εξουσιαζομένους της μάζας, συσσωρεύονται σε μία και μόνη διαφορά που εμπεριέχει όλες τις άλλες: Οι άνθρωποι που αποδέχονται την δεσποτεία όσων τους κυβερνούν, απλώς εξακολουθούν να σφάλλουν πιστεύοντας στην αρχή της δύναμης και της ιεραρχίας. 
 

Κέντρα εκπομπής της «Άλλης» Πληροφορίας 

«Ν’ αρνείσαι το οργανωτικό σχήμα που κληρονόμησες από το παρελθόν, δεν θέλει να πει εξαφάνιση της οργάνωσης. Το βγάλσιμο από την περιθωριακότητα, όπου δεν μπορεί κανένας να παραμένει επ’ άπειρο χωρίς να εξαφανισθούν οι χειραφετικές στιγμές -δηλαδή να φτιάχνονται πριν της ώρας τους οι νέες κονωνικές δομές- τούτο είναι το δίλημμα: να καταργείς το μονοδιάστατο ενώ κρατάς και μία παρουσία που δεν είναι ελαστική. Να κόβεις για να δημιουργήσεις ένα άλλο σύνολο ξαναγεμίζοντας τούτο το ρήγμα συνεχώς, για να πατάς μέσα σ’ αυτή την κοινωνία. Να είσαι διαφορετικός χωρίς να πας να ζήσεις στα βουνά…» («Το Μεγάλο Παζάρι»). 

Το να είσαι επαναστάτης, δεν σημαίνει να κάνεις κάποια «επανάσταση», όσο το να κάνεις κι άλλους ανθρώπους ν’ ασπαστούν τις απόψεις σου. Το σύστημα γνωρίζοντάς το αυτό, από την αντίθετη βέβαια σκοπιά, έχει δώσει το μεγαλύτερο βάρος της δύναμής του στο να ελέγξει απόλυτα τα μαζικά μέσα πληροφόρησης, κίνησης ιδεών, προπαγανδισμού και κουλτούρας. Έτσι κάθε παιδί που γεννιέται, έχει να αντιμετωπίσει μια υποχρεωτική «γαλούχηση» από τα χοντρά ψέμματα του κρατικού συντονισμένου σύννεφου των Μαζικών Μέσων, με απώτερο στόχο να βιαστεί όσο γίνεται αποτελεσματικώτερα η ταυτότητά του, η συνείδησή του, ο τρόπος σκέψης του.  

Οι ριζοσπαστικές πολιτικές κινήσεις, έχουν υποχρέωση να σύρουν άτομα, έξω από το τέλμα της κρετινοποίησης. Βασική γραμμή πρέπει να είναι το ξήλωμα του συστήματος «έτοιμων εξηγήσεων» που προωθείται από το σύστημα. Και αυτό το πρέγμα δεν πετυχαίνεται με κανένα ετοιματζήδικο τρόπο «άμεσων αποτελεσμάτων», αλλά με την αποτελεσματική αντιπαράθεση του δικού μας συστήματος πληροφόρησης δηλαδή της δικής μας αλήθειας, απέναντι στα ψέμματα του συστήματος. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως ο πολύς κόσμος απεχθάνεται τις απότομες αλλαγές, εκτός δε ότι τις παρακολουθεί -ή έχει μάθει να τις παρακολουθεί- ως θεατής και μόνο. Πρέπει να προωθήσουμε ένα μονάχα σχέδιο: το να βάλουμε μπροστά, να θέσουμε δηλαδή σε λειτουργία, τα ανθρώπινα μυαλά, πληροφορώντας τα με αλήθεια, καλλιεργώντας τους την σωστή κρίση και αφήνοντάς τα μετά να κάνουν τις δικές τους εκτιμήσεις και επιλογές. Πρέπει να ΚΑΤΑΡΓΗΣΟΥΜΕ ΤΙΣ ΠΡΟ-ΚΑΤ ΑΛΗΘΕΙΕΣ και τις ετοιματζήδικες εξηγήσεις.  

«Το δικό μας Μέσον Μαζικής Ενημέρωσης είναι τα έντυπα αντεργκράουντ, τα οποία δημιουργούν αλλά και αντανακλούν τη νέα μας συνείδηση. Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης που βρίσκονται στην δούλεψη του Κατεστημένου, αντανακλούν τους ετοιμοθάνατους, αντιδραστικούς και καταπιεστικούς θεσμούς ενάντια στους οποίους εμείς πολεμάμε. Η παραμικρή επίθεση ενάντια στα έντυπά μας είναι επίθεση ενάντια στο δικαίωμά μας να σκεφτόμαστε αυτόνομα. Για να καταστρέψουν την κουλτούρα μας πρέπει πρώτα να καταστρέψουν τα Μέσα Ενημέρωσης που έχουμε στην διάθεσή μας. Και εμείς, για να υπερασπίσουμε την κουλτούρα μας, θα πρέπει να προστατέψουμε τις εφημερίδες μας και τα περιοδικά μας, κόντρα στην καταστολή που μας επιβάλλουν τα γουρούνια, κόντρα στην λογοκρισία δήθεν «περί ασέμνων» και όλα τα σχετικά. Ο αντεργκράουντ Τύπος είναι η ολοζώντανη καρδιά της κοινότητάς μας…» (Jerry Rubin, «Do it !») 

 

 

Η εφημερίδα λειτουργεί μέσα στον κόσμο. Ο Τύπος underground είναι μία ωραία απάντηση στα χοντρά ψέμματα των ελεγχομένων αισχρών ημερησίων και λοιπών εφημερίδων και περιοδικών. Εδώ όμως χρειάζεται και η συμμετοχή των ίδιων των αναγνωστών, ώστε να μπορεί να δημιουργηθεί και αντέξει μία εφημερίδα που ΛΕΕΙ ΑΛΗΘΕΙΕΣ, ΑΠΟΚΑΛΛΥΠΤΕΙ και ΚΑΤΑΓΓΕΛΛΕΙ, κυρίως με το να γίνει βιώσιμη οικονομικά. Όταν ξεπεραστεί και αυτό, που είναι το μόνο και τελευταίο εμπόδιο, η αντιπληροφόρηση του κόσμου γίνεται αποτελεσματική. Μόνο μέσο για την «αντιμετώπιση» αυτής της πληροφοριακής ανταρσίας είναι για το σύστημα το να την πνίξει βίαια, αλλά έτσι βλάπτεται περισσότερο αποδεικύοντας έτσι το αληθινό του πρόσωπο. Ας μην ξεχνάμε πως για τους όποιους κρατούντες «ο τύπος είναι απόλυτα ελεύθερος, αρκεί να μη γράφει…» (Σουρής) 

Το ραδιόφωνο επηρεάζει πολύ. Το «αυτόνομο» ραδιόφωνο περισσότερο. Το ραδιόφωνο είναι ΔΙΚΑΙΩΜΑ για τον καθένα. Οι ελεύθεροι σταθμοί έχουν πολύ λιγώτερα έξοδα από μία ημερήσια εφημερίδα και έχουν το πλεονέκτημα της συνεχούς δραστηριότητας. Στην Ιταλία το «Ράδιο Αλίκη» έγινε τόσο πολύ ενοχλητικό για τους αντιδραστικούς, που δέχθηκε μέχρι και επιθέσεις με βόμβες. Στην Ελλάδα όμως (σημείωση για τους νεώτερους αναγνώστες: το κείμενο έχει γραφεί το 1981, όταν στην χώρα μα υπήρχαν μόνο οι κρατικοί ραδιοσταθμοί. Το γελοίο και τραγικό ωστόσο είναι ότι η ελεύθερη ραδιοφωνία και τηλεόραση δεν ήλθε στην χώρα μας ΠΟΤΕ, απλώς προστέθηκε στην κρατική πληροφόρηση και η παρα-πληροφόρηση ή επιλεκτική πληροφόρηση που τάχα παρέχουν στο απροστάτευτο κοινό οι εκατοντάδες των γνωστών και μη εξαιρετέων «διαπλεκομένων» νεο-εξουσιαστών), που από άποψη στοιχειωδών ελευθεριών του πολίτη είμαστε το λιγώτερο είκοσι χρόνια πίσω, από Ευρώπη και Αμερική, η Ελεύθερη Ραδιοφωνία είναι εντελώς ΑΠΑΓΟΡΕΥΜΕΝΗ με κωμικά προσχήματα (παρεμβολές στις τηλεπικοινωνίες κ.λπ.). Κάθε λίγο, δεκάδες «πειρατές» καταδικάζονται σε βαρύτατες καταδίκες και τεράστια πρόστιμα. Εδώ το σύστημα αντιδρά προληπτικά στην αντιπληροφόρηση. Προς το παρόν δεν έχουν σκεφθεί να απαγορεύσουν την «πειρατική» τηλεόραση, αλλά αυτό οφείλεται περισσότερο στο ότι δεν έχει ακόμα υπάρξει ΕΛΕΥΘΕΡΗ τηλεοπτική εκπομπή. 

«Δεν είναι τυχαίο το γεγονός, ότι όταν μια νέσα κατάσταση στασιάζει ενάντια σε μία κατεστημένη εξουσία, ο πρώτος στόχος επίθεσης που μπαίνει, είναι απαραίτητα πάντοτε το δίκτυο ραδιοφωνίας και τηλεόρασης και το πρώτο κτίριο που καταλαμβάνεται σε μία κατάληψη της εξουσίας είναι τα τηλεοπτικά στούντιο…» («Feedback, A Survival Primer», Πρωτομαγιά 1972) 

 

 

Η τηλεόραση. και αυτό δεν το λέει μόνο ο Marshal Mc Luhan, βιάζει την ανθρώπινη ταυτότητα και επηρεάζει την συνείδηση. Ελέγχοντας αυτό το μέσον βομβαρδισμού του ανθρωπίνου μυαλού με γράμματα, εικόνες, διαφημίσεις, χρώματα και το κυριότερο επιβαλλόμενες συμπεριφορές και ΙΔΕΟΛΟΓΙΕΣ, το σύστημα εξουσιάζει έμμεσα μεν αλλά αποτελεσματικότερα από την μέθοδο του ροπάλου, τις υπάρξεις μας. Αυτό το τετράγωνο κουτί είναι από τα πιο αποτελεσματικά όπλα και είναι καιρός να το ιδιοποιηθούν οι ριζοσπάστες. Με δική τους ΤV όμως. 

«Το ζήτημα είναι πως χωρίς μία αυτοδύναμη βάση, δικιά σου, θα παραμείνεις πάντοτε πιόνι στα χέρια της βούλησης κάποιου άλλου. Το να πάρεις όμως με κάθε δυνατό μέσο πληθώρα δημοτικότητας, είναι το τελευταίο πράγμα που χρειάζεσαι. Ο Άμπυ Χόφφμαν νομίζει πως απλώνει το μήνυμά του με το να πηγαίνει στο σώου τού Ντικ Σαϊβέττ, αλλα όπως είπε κάποιος μία φορά (ο Τζων Μπρόκμαν συγκεκριμένα) “Η Επανάσταση τελείωσε όταν ο Άμπυ Χόφφμαν στήθηκε για την πρώτη του εμφάνιση στην τηλεόραση του κατεστημένου”...» (Raindance Corporation, «Guerrilla Television», 1971)  
  
Τέλος, στο οπλοστάσιο της αντιπληροφόρησης υπάρχουν και τα φυλλάδια, οι προκηρύξεις, τα τρυκ, τα γκράφιτι (ή οι αφίσες) στους τοίχους, που όλοι σήμερα τα χρησιμοποιούν κατά κόρον αλλά που όλα (εκτός από το τελευταίο, που αν έχει την τύχη να μη σβυστεί τουλάχιστον μιλάει για πολύ καιρό και με πολύ κόσμο…) έχουν περιορισμένη αποτελεσματικότητα, αφού όχι μόνο μοιράζονται σε πολύ λιγοστό κόσμο, αλλά και στο μεγαλύτερο μέρος τους ΔΕΝ ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΙ, από τον σύγχρονο εγκλωβισμένο πολιτικά και διανοητικά άνθρωπο, που έχει συνηθίσει να διαβάζει πάντοτε πρώτα την υπογραφή και μετά το κείμενο. 
 
 

"Επιστροφή στην ομαλότητα"
(αφίσα του Μάη '68)
"Ελεύθερη Πληροφόρηση"
(αφίσα του Μάη '68)
 

«Εάν ο άνθρωπος έχει το δικαίωμα να ζει, έχει και το δικαίωμα να ενημερώνεται. Η όλη καπηλεία της «πληροφόρησης» από λίγους επιτήδειους που ελέγχουν τα Μέσα Ενημέρωσης, για τους πολλούς δεν είναι τίποτα περισσότερο από μία παραβίαση και των δύο αυτών δικαιωμάτων…» («Feedback, A Survival Primer»). 
 
 
 
 

 
 
 
 
Μέρος 1ο 
 
Μέρος 2ο 
 
 
 
 
 

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΕ: 

ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΓΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΨΥΧΕΣ 

ΣΥΓΓΡΑΦΕΣ ΓΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΨΥΧΕΣ 

ΕΚΔΟΣΕΙΣ "ΑΝΟΙΧΤΗ ΠΟΛΗ" 

ΚΕΙΜΕΝΑ, ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ, ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ 

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ "ΑΝΟΙΧΤΗ ΠΟΛΗ" (1980 - 1993) 

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ