Αναδρομή στο άγριο έτος 1968 

 
 

Η καυτή χρονιά του ’68, τον Γενάρη και τον Φλεβάρη δεν φαίνεται να προμηνύει τίποτε πέρα από τα συνηθισμένα τής κάθε προηγούμενης χρονιάς,. Στο Βερολίνο και αλλού, φοιτητικές κυρίως αριστερίστικες κινήσεις διοργανώνουν απλώς διαδηλώσεις ενάντια στον πόλεμο του Βιετνάμ.  
 
 
 
 

ΜΑΡΤΗΣ. Στις 18 Μάρτη, διαδηλωτές ενάντια στον πόλεμο του Βιετνάμ καίνε αμερικανικές τράπεζες στο Παρίσι. Στις 22 Μάρτη, αυθόρμητη συγκέντρωση διαμαρτυρίας υπέρ 6 αντιπολεμικών διαδηλωτών καταλήγει σε κατάληψη του Πανεπιστημίου της Νάντερ στην Γαλλία.  
 

 

ΑΠΡΙΛΗΣ. Στις 4 Απρίλη δολοφονείται ο μαύρος ηγέτης και προπαγανδιστής της μη βίαιης διαμαρτυρίας και πολιτικής ανυπακοής Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ, στο Μέμφις των ΗΠΑ. Σε 125 πόλεις ξεσπάνε ταραχές από μαύρους διαδηλωτές. Στις 6 Απρίλη, στο Όκλαντ της Καλιφόρνια, τα γραφεία του Κόμματος των Μαύρων Πανθήρων, πολιορκούνται από την αστυνομία. Δολοφονείται εν ψυχρώ ο Μπόμπυ Χάττον και συλλαμβάνεται ο Έλντριτζ Κλήβερ.  
 

 

Στις 11 Απρίλη, ο φασίστας Κλάους Μπάχμαν πυροβολεί το κεφάλι τον ηγέτη του Κινήματος Εξωκοινοβουλευτικής Διαμαρτυρίας (ΑΡΟ) της Δ. Γερμανίας Ρούντι Ντούτσκε. Στις 23 του ιδίου μήνα η οργάνωση “Φοιτητές για μία Δημοκρατική Κοινωνία” (SDS) καταλαμβάνει το Πανεπιστήμιο Κολούμπια στις ΗΠΑ. Στις 25 Απρίλη του 1968 στα γαλλικά πανεπιστήμια αριστεριστές φοιτητές συγκρούονται με δεξιούς και φασίστες. 
 

 

ΜΑΗΣ (Α ΔΕΚΑΠΕΝΘΗΜΕΡΟ). Στις 3 Μάη, γίνονται στο παρισινό Καρτιέ Λατέν, οι πρώτες αιματηρές συγκρούσεις του “Μάη 68” ανάμεσα στους κρανοφόρους CRS της αστυνομίας και σε κάμποσες εκατοντάδες φοιτητές. Μετά δύο μέρες ταραχών, 6 σπουδαστές κλείνονται στην φυλακή. Στις επόμενες μέρες κλιμακώνονται όλο και πιο μαζικές πορείες διαμαρτυρίας με αποκορύφωση στις 10 Μάη, που έμεινε στην ιστορία ως “Νύχτα των Οδοφραγμάτων”.  
 

 

Στις 13 Μάη 68 τα εργατικά συνδικάτα σπρωγμένα από την κίνηση των γεγονότων αναγκάζονται να κηρύξουν Γενική Απεργία. Την ίδια μέρα καταλαμβάνεται η Σορβόννη. Στις 14 Μάη αρχίζουν οι καταλήψεις εργοστασίων από “γενικές συνελεύσεις” εργατών και παρά την πυροσβεστική προσπάθεια των κομματικών συνδικαλιστών. 
 

 
 

ΜΑΗΣ (Β ΔΕΚΑΠΕΝΘΗΜΕΡΟ), Στις 18 Μάη δέκα χιλιάδες νέοι διαδηλώνουν στην φρανκική Μαδρίτη και συγκρούονται με την αστυνομία του φασιστικού καθεστώτος. Στις 20 Μάη ο Wu-Liang ζητάει στην Κίνα άμεση δημοκρατία και φέρνει ως παράδειγμα την Παρισινή Κομμούνα του 1871. Την επόμενη μέρα καταλαμβάνεται το Πανεπιστήμιο του Δ. Βερολίνου, ενώ στο Παρίσι 100 περίπου Έλληνες φοιτητές καταλαμβάνουν το “Ελληνικό Σπίτι” της Πανεπιστημιούπολης, υψώνοντας στην στέγη του μία κόκκινη και μία μαύρη σημαία χιαστί. Στις 22 Μάη η Γαλλική Κυβέρνηση προσπαθώντας απελπισμένα να ησυχάσει τα πράγματα, ψηφίζει γενική αμνηστία, ενώ δύο ημέρες μετά ο στρατηγός Ντε Γκωλ επισείει στους Γάλλους τον κίνδυνο… εμφυλίου πολέμου. Στις 24 Μάη στο Βέλγιο, την Γερμανία, την Ιταλία και την Χιλή καταλαμβάνονται Πανεπιστήμια και ξεσπούν εκτεταμένες οδομαχίες ανάμεσα στην νεολαία και την αστυνομία. Στην Γαλλία ένα εκατομμύριο απεργοί νεκρώνουν τη δημόσια ζωή. Στις 28 Μάη, οι φοιτητές της Μαδρίτης καταλαμβάνουν το εκεί Πανεπιστήμιο.  
 

 

ΙΟΥΝΗΣ. Στις 4 Ιούνη καταλαμβάνεται το Πανεπιστήμιο του Βελιγραδίου, ενώ στις 6 Ιούνη δολοφονείται ο γερουσιαστής Μπόμπυ Κέννεντυ από τον Σιρχάν - Σιρχάν. Με το τέλος του πρώτου δεκαημέρουμ στην Γαλλία η κοινοβουλευτική Αριστερά και οι συνδικαλιστές της στέλνουν τους εργαζομένους σταδιακά στην δουλειά, απομονώνουν τους αριστεριστές και αντιεξουσιαστές και προετοιμάζουν “ομαλή εκτόνωση” της κοινωνικής έκρηξης. Στις 10 Ιούνη είκοσι χιλιάδες φοιτητές καταλαμβάνουν πανεπιστήμια στην Τουρκία (Άγκυρα, Ερτζερουμ, Ίζμαρ κ.λπ.). Στην Γαλλία οι γραφειοκράτες των πολιτικών κομμάτων και των συνδικαλιστικών παρατάξεων προδίδουν το όραμα της κοινωνικής αλλαγής, υπογράφοντας συμφωνία για… αυξήσεις σε μισθούς και μεροκάματα. Ο Παρισινός (Γαλλικός) Μάης τελειώνει.  
 

 

Στις 15 Ιούνη οι «Ζεγκακούρεν» υποκινούν βίαιες διαδηλώσεις σε Τόκυο και Οζάκα με εκατοντάδες τραυματίες. Στις 19 Ιούνη, ξεσπούν βιαιότατες ταραχές στο Ρίο της Βραζιλίας ενάντια στην κρατική κουλτούρα. 

ΙΟΥΛΗΣ. Τον Ιούλη του 1968 στις 24 του μήνα αρχίζουν τριήμερες ταραχές στο Μεξικό ενάντια στην κατασπατάληση του δημοσίου χρήματος για τους…Ολυμπιακούς Αγώνες την ίδια στιγμή που ο μεξικανικός λαός πεινούσε. 

ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ. Ο Αύγουστος μπαίνει με εκτεταμένη φοιτητική εξέγερση στην Κοπακαμπάνα της Βολιβίας στις 2 του μήνα. Στις 7 Αυγούστου ξεσπούν ταραχές στο Μαϊάμι των ΗΠΑ στην διάρκεια του Συνεδρίου των Ρεμπουπλικάνων. Στις 14 Αυγούστου εξεγείρονται οι φοιτητές στην Νότιο Αφρική και καταλαμβάνεται το Πανεπιστήμιο του Κέϊπ Τάουν. ]Στις 15 Αυγούστου, οι επικεφαλής του κινήματος Υippie! φθάνουν στο Σικάγο των ΗΠΑ με σκοπό να διοργανώσουν ένα «Φεστιβάλ Ζωής» ως διαμαρτυρία ενάντια στο Συνέδριο των Δημοκρατικών που διεξάγεται εκεί και κατεβάζουν για υποψήφιο Πρόεδρο ΗΠΑ ένα γουρούνι, τον "Πήγασο".  

Ο δήμαρχος της πόλης καλεί την αστυνομία και την Εθνοφρουρά σε κατάσταση ετοιμότητας. Στις 17 Αυγούστου κυκλοφορεί η φήμη ότι οι  Yippies θα έριχναν LSD στο υδραγωγείο του Σικάγο.  
 
 

Στις 20 Αυγούστου στρατός και τανκς των Σοβιετικών εισβάλλουν στην Τσεχοσλοβακία βάζοντας βίαιο τέλος στους φιλελευθερους νεωτερισμούς του Αλεξάντερ Ντούμπτσεκ. Στις 23 αρχίζει το «Φεστιβάλ Ζωής» με be-in στο Λίνκολ Πάρκ, ενώ στις 25 η αστυνομία αιματοκυλάει τις εκδηλώσεις διαμαρτυρίας κατά του πολέμου.  
 

 

Στις 26 και 27 του Αυγούστου συνεχίζονται οι βιαιότητες στο Σικάγο με εκατοντάδες συλληφθέντες, τραυματίες και μερικούς νεκρούς. Στις 27 στο Μεξικό 200.000 άτομα διαδηλώνουν ενάντια στην κυβέρνηση της χώρας. 

ΟΚΤΩΒΡΗΣ. Οι ταραχές στο Μεξικό συνεχίζονται και στις 3 του Οκτώβρη. Στρατός και αστυνομία σκοτώνουν πολλούς από όσους διαμαρτύρονταν ενάντια στους Ολυμπιακούς Αγώνες, τα δε πτώματα μεταφέρονται με στρατιωτικά οχήματα κι εξαφανίζονται.  
 

 

Ο ηλίθιος «αθλητικός κόσμος» με ελαφριά την συνείδησή του θα καμαρώνει το… Ολυμπιακό Ιδεώδες λίγες ημέρες μετά, στην θεαματική (όπως πάντα) τελετή έναρξης των Αγώνων στο Στάδιο των Αζτέκων. Μοναδικό «συμβάν» κόντρα στην παχυδερμία η πρωτότυπη και τολμηρή διαμαρτυρία των αμερικανών δρομέων Σμιθ και Κάρλος.  
 

 

Στο βάθρο του Ολυμπιονίκη χαιρετίζουν την έπαρση της αστερόεσσας με σηκωμένο ψηλά το γαντοφορεμένο τους χέρι σε γροθιά, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την βίαιη καταστολή του κινήματος των Μαύρων στην χώρα τους, πράξη που αργότερα θα τους κοστίσει την προσωπική και οικονομική τους καταστροφή. 
 

Βλάσης Ρασσιάς 

(Δημοσιεύθηκε στο επετειακό 14ο τεύχος της «Ανοιχτής Πόλης», Μάρτιος 1988) 
 

 

 
 
 
 

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΕ: 

ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΓΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΨΥΧΕΣ 

ΣΥΓΓΡΑΦΕΣ ΓΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΨΥΧΕΣ 

ΕΚΔΟΣΕΙΣ "ΑΝΟΙΧΤΗ ΠΟΛΗ" 

ΚΕΙΜΕΝΑ, ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ, ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ 

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ "ΑΝΟΙΧΤΗ ΠΟΛΗ" (1980 - 1993) 

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ