ΑΝΤΙΚΟΥΛΤΟΥΡΑ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

(Απόσπασμα από μία εκτενή συνέντευξη του Ζαν Ζακ Λεμπέλ που δημοσιεύθηκε σε 3 συνέχειες στα τεύχη 21, 21 και 23 της «Ανοιχτής Πόλης», 1990)

 
 
 

Ακόμα και σε περιόδους αδράνειας υπάρχει κάτω από τους δρόμους και τις αμμουδιές αυτό που ονομάζεται «απροσδιόριστη επιθυμία» και κάτω από τον πάγο η σπίθα που κάποτε θα μεταμορφωθεί σε πυρκαγιά. Η παγκόσμια κίνηση των ιδεών δεν είναι ούτε ευθύγραμμη, ούτε επιδέχεται λογιστική αποτίμηση, αλλά είναι εντελώς απρόβλεπτη και ακυβέρνητη. Μας επιφυλάσσει πάντα νέες και φοβερές εκπλήξεις… Μία ολόκληρη εναλλακτική κίνηση, μία Αντικουλτούρα, πρόβαλε μέσα από το μεγάλο μαζικό κίνημα της δεκαετίας του ’60 και συνέβαλε πολύ στην παραπέρα διαμόρφωση του περιεχομένου του και των μορφών του, κυρίως εκείνων των ποιητικών που προχωρούσαν πέρα από τα πολιτικά προγράμματα.   

Οι ιστορικοί και οι δημοσιογράφοι έχουν πάντα την τάση να μειώνουν εκείνη την εποχή, ιδίως το ’68, μέσα από συμβατικά πολιτικά σενάρια –μαοϊκά, τροτσκιστικά, σταλινικά, αριστερίστικα κ.λπ.- πράγμα όμως που είναι τουλάχιστον παραπλανητικό. Η τεράστια πλειοψηφία των πραγματικών καλλιτεχνών και ακτιβιστών δεν ανήκε σε καμμία από τις διάφορες ομάδες, σε κανένα κόμμα, σε καμμία Εκκλησία και αγνοούσαν ολοκληρωτικά τα σενάρια που οι υποτιθέμενοι καθοδηγητές ή οι διάφοροι λαθραίοι πολιτικάντηδες ήθελαν να τους βάλουν να παίξουν. Η Ποίηση, η Τέχνη, το Παιχνίδι, εμφανίστηκαν και αναπτύχθηκαν στον ίδιο βαθμό με τις πολιτικές δραστηριότητες –συνειδητά ή όχι- εξαιτίας βιολογικής και κοινωνικής αναγκαιότητας και όχι εξαιτίας μίας υποταγής σε συγκεκριμένους κανόνες ή δόγματα. Οι ιδεολόγοι όμως της Αριστεράς ή της Δεξιάς, δεν θέλουν να ακούν ανθρώπους να μιλούν για πράγματα που τους ξεπερνούν και γι’ αυτό τους λογοκρίνουν.

Παρακολούθησα με υπερβολικά μεγάλη προσοχή το μεγάλο μαζικό κίνημα των εξεγερμένων μαθητών του ’68 και αυτό όχι μόνο επειδή ο γιος μου ο Hopi δραστηριοποιήθηκε ιδιαίτερα μέσα σε αυτό, αλλά κυρίως επειδή εκείνα που διεκδικούσαν οι εξεγερμένοι, δηλαδή η αυτονομία, η αλληλεγγύη, ο τελικός σκοπός της εκπαίδευσης και της μόρφωσης (τα ίδια πάντα) με αφορούσαν άμεσα ως άνθρωπο.
 
 

 
Μάης '68: Ο Λεμπέλ κάτω από το... "κορίτσι του Μάη"
 

Όλο εκείνο το κίνημα λειτούργησε βέβαια επάνω στον ολέθριο ρυθμό και την ακραία βραχύτητα των video clips, ενώ ο Μάης του ’68 που ακολούθησε ήταν θα λέγαμε μία… υπερπαραγωγή ταινίας μεγάλου μήκους παρά το ότι κατέληξε θύμα της ίδιας διαδικασίας ευνουχισμού και στραγγαλισμού  -στο εσωτερικό όπως και στο εξωτερικό του πλαίσιο- θύμα των μικρών ομάδων, των κομμάτων, των συνδικάτων, θύμα του ίδιου του κατεστημένου και των γραφειοκρατικών μηχανισμών των οποίων η μέριμνα είναι να μπλοκάρουν, να ελέγξουν, να ουδετεροποιήσουν, να αδρανοποιήσουν κάθε κοινωνικό κίνημα.

Στα παραπάνω προστίθενται επίσης οι μηχανισμοί ελέγχου και νευρικής παράλυσης που στοχεύουν στις εσωτερικές παρορμήσεις των ατόμων και τείνουν να καταπνίξουν κάθε ιδιαιτερότητά τους, να τους εμποδίσουν να εμβαθύνουν στους εαυτούς τους. Στην πραγματικότητα, αυτός ο μονοθεϊστικός, ιουδαιοχριστιανικός, εμπορευματοποιημένος πολιτισμός, αυτή η κοινωνία του Θεάματος –που δίκαια οι σιτουασιονιστές την κατήγγειλαν κατά την δεκαετία του ’60 -, είναι από μόνη της μία πραγματική καταστροφή. Μία καταστροφή είτε με την μορφή τοπικών ή γενικευμένων πολέμων, είτε με την μορφή ενός στρατιωτικο-βιομηχανικού ολοκαυτώματος ή με την μορφή μίας «εμφύλιας» εξόντωσης λ.χ. με θανατηφόρα πυρηνικά ή βιολογικά πειράματα, αλλεπάλληλα ολέθρια «ατυχήματα» ή με τις συνηθισμένες αλλά ακατάπαυστες διαρροές ραδιενέργειας.        

Έχουμε κάποιες συγκλονιστικές και ανυπόφορες αποδείξεις όσον αφορά την επιθυμία της καταστροφής του ίδιου μας του εαυτού, στην καρδιά μάλιστα των πολιτικο-οικονομικών δραστηριοτήτων και κινήτρων αυτής της κοινωνίας, τα οποία θεωρούνται φυσιολογικά ή μάλλον υποτίθεται ότι είναι τέτοια.  

Οι λόγοι των πολιτικών και το παχύ σκοτεινό κάλυμμα των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης (ΜΜΕ), υπάρχουν μόνο και μόνο για να κρύψουν εκείνο που πραγματικά συμβαίνει μέσα σε αυτή την κοινωνία. Η ζωή μας καταδυναστεύεται με δύο τρόπους, από την μία με την απαγόρευση της ελευθερίας δράσης και από την άλλη με την επιβολή της λήθης για όσα πραγματικά έχουμε ζήσει. Η ριζοσπαστική επανάσταση ενάντια στον μιλιταριστικό, εξουσιαστικό και πλατιά διαδεδομένο από τα ΜΜΕ μονοθεϊσμό, δεν είναι μόνο δικαιολογημένη αλλά και αναγκαία. 

Η Τέχνη και η Ποίηση παίζουν κατά την άποψή μου ουσιαστικό ρόλο σε αυτή την επανάσταση, όχι σαν μία Τέχνη και Ποίηση «στρατευμένη» στην υπηρεσία μίας ιδεολογίας, αλλά αντίθετα σαν προθέσεις του χώρου της φαντασίας, που δεν είναι θεσμοποιημένος και προσκυνητής δογμάτων και ψευτο-«Αληθειών».

J. J. Lebel
 
 

(Δημοσιεύθηκε στο 23ο τεύχος της «Ανοιχτής Πόλης» το καλοκαίρι του 1990) 
 
 
 


 

 

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΕ:  

ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΓΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΨΥΧΕΣ  

ΣΥΓΓΡΑΦΕΣ ΓΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΨΥΧΕΣ  

ΕΚΔΟΣΕΙΣ "ΑΝΟΙΧΤΗ ΠΟΛΗ"  

ΚΕΙΜΕΝΑ, ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ, ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ  

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ "ΑΝΟΙΧΤΗ ΠΟΛΗ" (1980 - 1993)  

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ