|
Αλμπέρ Λαπονεραί (Albert Laponneraye ή
Lapponneraye, Albert Dulin de Laponneraye,
Tours, 8 Μαϊου 1808 – Marseille, 1 Σεπτεμβρίου 1849) Γάλλος επαναστάτης των αρχών του 19ου αιώνα, ρομαντικός δημοκράτης, ιακωβίνος και σοσιαλιστής που πέρασε το μεγαλύτερο τμήμα της ενήλικης ζωής του στις φυλακές, ιστορικός, θεωρητικός συγγραφέας και εκδότης, ο πρώτος που αποκατέστησε ηθικά και πολιτικά τον Μαξιμιλιανό Ροβεσπιέρο.
ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΡΟΒΕΣΠΙΕΡΟΥ Όταν αποφυλακίστηκε την ίδια χρονιά (1833), συμμετείχε μαζί με τον Ναπολέοντα Λεμπόν (Napoléon Lebon) στην ίδρυση της ιακωβινικής «Εταιρείας των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη» («Société des Droits de l’ Homme et du Citoyen»), η οποία επανδρώθηκε κυρίως από τον κύκλο των μαθητών του. Η οργάνωση (27 μέλη της οποίας δικάστηκαν στις 11 - 12 Δεκεμβρίου 1833) διαλύθηκε τελικά την άνοιξη του 1834 από την αστυνομία του «βασιλιά - πολίτη» Λουδοβίκου Φιλίππου (1830 - 1848) μετά από διαδηλώσεις της στο Παρίσι και την Λυών, οι οποίες κτυπήθηκαν με τρομερή βία και άφησαν εκατοντάδες νεκρούς, ιδίως στις παρισινές οδούς Beaubourg και Transnonain. Εκτός από την ίδρυση της «Εταιρείας των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη», ασχολήθηκε επίσης στα τέλη του 1832, ενόσω ήταν ακόμη στην φυλακή, με το να πείσει και να εμψυχώσει την ακόμα ζωντανή αδελφή του Ροβεσπιέρου Σαρλότ (Marie Marguerite Charlotte Robespierre, 1760 - 1834), μία συντετριμμένη από την ζωή ηλικιωμένη γυναίκα, να γράψει τις αναμνήσεις της, τις οποίες ο Λαπονεραί την επόμενη χρονιά του θανάτου της (πέθανε την 1η Αυγούστου 1834) εξέδωσε σε τρεις τόμους στο Παρίσι («Mémoires de Charlotte Robespierre sur ses deux frères», 1835), παρ’ όλο που βρισκόταν ξανά στην φυλακή λόγω της συμμετοχής του στην «Εταιρεία των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη». Με την έκδοση των κειμένων του Ροβεσπιέρου, ο Λαπονεραί είχε προκαλέσει ένα ισχυρό πλήγμα στις αντιδραστικές πολιτικές δυνάμεις της Γαλλίας αλλά και ευρύτερα της Ευρώπης, αφού ο μεγάλος εκείνος επαναστάτης και πρόμαχος της Δημοκρατίας της Αρετής μπορούσε τώρα να κριθεί από τα ίδια του τα λόγια, ενώ έως τότε η μνήμη του είχε αμαυρωθεί από εχθρικούς προς αυτόν ιστορικούς που προσπαθούσαν να τον περιγράψουν ως ένα αιμοβόρο τέρας. Στον πρόλογό του, ο Λαπονεραί έγραψε: «ο Ροβεσπιέρος είχε κατανοήσει όλο το εύρος της εντολής που είχε λάβει. Είχε κατανοήσει ότι όχι μόνο έπρεπε να φιμώσει την μοναρχία και να κόψει τα νύχια της Εκκλησίας και των ευγενών αλλά να τους αντικαταστήσει παντού με την μεσαία τάξη. Είχε κατανοήσει ότι έπρεπε να καλέσει την μεσαία και την κατώτερη τάξη, δηλαδή όλον τον λαό, να συμμετάσχει στην εθνική κυριαρχία… Είχε μελετήσει σε βάθος την ελληνική και ρωμαϊκή Ιστορία, είχε την υπερηφάνεια ενός Ρωμαίου και το φρόνημα ενός Σπαρτιάτη. Δυστυχώς όμως δεν είχε μελετήσει αρκετά για την εποχή που ζούσε και για το έθνος που ήθελε να αναμορφώσει. Έκανε το λάθος όλων όσων απομονώνονται και ζουν περισσότερο με τα βιβλία τους παρά με τους σύγχρονούς τους ανθρώπους. Το αποτέλεσμα ήταν, όταν θέλησε να εφαρμόσει έμπρακτα τις θεωρίες που συνέλαβε μέσα στο αναγνωστήριό του, να συναντήσει σφοδρές αντιδράσεις, οπότε υποχρεώθηκε να μεταχειριστεί ακραία μέσα… Δέχομαι ωστόσο και συμμερίζομαι τις πολιτικές απόψεις του, γιατί απορρέουν από την Φύση. Οι πηγές τους είναι μέσα στην δικαιοσύνη και την αγάπη προς την ανθρωπότητα, απόλυτες αξίες που για να εφαρμοσθούν απαιτούν την άμεση καταστροφή όλων όσων τις εναντιώνονται». Το 1835 εξέδωσε σε δύο τόμους τα «Σύμμεικτα» («Mélanges d’ économie sociale, delittérature et de morale»), όπου στο κείμενό του «De la véritable démocratie» κατήγγειλε την απόπειρα ιδιοποίησης την δημοκρατικότητας από τους πιο φανατικούς εχθρούς της Δημοκρατίας: «σήμερα όλοι προσποιούνται τους δημοκράτες, ακόμη και εκείνοι που από συμφέρον ή προκατάληψη είναι οι πιο άσπονδοι εχθροί της Δημοκρατίας… ακόμα και οι εφημερίδες που καθημερινά αναπαράγουν τα αριστοκρατικά επιχειρήματα και βυσσοδομούν ενάντια στην ελευθερία και την ισότητα, και αυτές αυτοαποκαλούνται δημοκρατικές. Ελάχιστοι άνθρωποι πια, ίσως κάποιος μαρκήσιος σε μια αριστοκρατική συνοικία ή ένας πρώην Ιησουϊτης, είναι αυτοί που δεν αυτοαποκαλούνται δημοκράτες». «ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΤΩΝ ΕΠΟΧΩΝ» Αποφυλακίστηκε λόγω πολιτικής αμνηστίας στις 7 Μαϊου 1837, προσχώρησε στα μέσα του καλοκαιριού στην νέα μυστική οργάνωση «Εταιρεία των Εποχών» («Société des Saisons», SDS) που είχαν ιδρύσει οι Ωγκύστ Μπλανκί (Louis Auguste Blanqui, 1805 - 1881), Αρμάν Μπαρμπέ (Sigismond Auguste Armand Barbes, 1809 – 1870) και Μαρτίν Μπερνάρ (Martin Bernard, 1808 - 1883) και τον Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς εξέδωσε την επιθεώρηση «Διανόηση» («L’ lntelligence, journal de la réforme sociale»). Η τελευταία είχε ευρύτατη αποδοχή όχι μόνο στο Παρίσι αλλά και στην Λυών (Lyons, όπου είχε ιδρυθεί η «Επιτροπή των Ίσων» από τους Joseph Benoit και Jean Louis Greppos), καθώς και στις ελβετικές πόλεις Λωζάνη (Lausanne) και Γενεύη (Geneva), ιδίως μεταξύ των θαυμαστών του Μπουοναρρότι, που είχε πεθάνει εκείνη την χρονιά και λατρευόταν πια ως «άγιος της Επανάστασης». Η «Διανόηση», που χαρακτηρίστηκε αργότερα «το πρώτο κομμουνιστικό όργανο στην Γαλλία», κόστισε το καλοκαίρι του 1838 μία δίωξη κατά του συνεκδότη Richard Lahautiere ( ή Auguste Richard de la Hautiere 1813 - 1882) λόγω ενός αντι-χριστιανικού άρθρου και τελικά η κυκλοφορία της απαγορεύθηκε τον Μάρτιο του 1840. Προηγουμένως, οι επαναστάτες της «Εταιρείας των Εποχών» που επιχείρησαν την Κυριακή 12 Μαϊου 1839 να ανατρέψουν την τυραννία του Λουδοβίκου Φιλίππου, προόριζαν τον Λαπονεραί, όπως αποδείχθηκε από κατασχεθέντα χειρόγραφα του Μπλανκί, για υπουργό στην επαναστατική τους κυβέρνηση, όπως άλλωστε και το επίσης μαθητή του Μπουοναρρότι μαρκήσιο Marc René Voyer d’ Argenson (1771 – 1842). ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΧΡΟΝΙΑ Από το 1840 ασχολήθηκε συστηματικά με την εκδοτική και συγγραφική δραστηριότητα, αρχίζοντας από την τρίτομη έκδοση των κειμένων του Μαξιμιλιανού Ροβεσπιέρου («Οeuvres de Maximilien Robespierre») και την «Στεφάνοβα» («Stéphanowa, histoirerusse»). Ακολούθησαν δύο ακόμη ιστορικά έργα, το ένα σε συνεργασία με τον μετέπειτα διακεκριμένο εντομολόγο Ιππόλυτο Λουκάς (Hippolyte Lucas, 1814 - 1899) και το 1845 κυκλοφόρησε η τρίτομη «Ιστορία της Γαλλικής Επανάστασης» («Histoire de la Révolution française, depuis 1789 jusqu’en 1845»), ενώ επίσης εγκαινιάστηκε μια «Παγκόσμια Ιστορία» («Histoire universelle depuis les premiers ages du monde»), που όμως μέχρι το 1848 κατόρθωσε να κυκλοφορήσει μόνο 7 από τους 20 προβλεπόμενους τόμους της. Το 1847 εξέδωσε πάλι μαζί με τον Λουκάς μια δίτομη «Ιστορία των εμφυλίων πολέμων της Γαλλίας» («Histoire des guerres civiles de France depuis les temps mérovingiensjusqu'à nos jours») και εγκαινίασε την ιστορική σειρά «Histoire de France, depuis lestemps les plus reculés jusqu’en 1847», που και αυτή έμεινε ημιτελής λόγω του θανάτου του, έχοντας κυκλοφορήσει μόνο 12 από τις προβλεπόμενες 100 εν συνόλω μπροσούρες.  Το 1848, κατά την σχετικά βραχύβια «Δεύτερη Δημοκρατία» («Deuxième République»), εξέδωσε τρία ακόμη έργα, καθώς και την περίφημη μπροσούρα «Δημοκρατική Κατήχηση» («Catéchisme républicain», στην Aβινιόν). Την ίδια χρονιά ίδρυσε στην Μασσαλία (Marseille) την πολιτική επιθεώρηση «Ψήφος του Λαού» («La Voix du Peuple», 1848 - 1850) και θήτευσε πρόεδρος στο τοπικό παράρτημα της ιακωβινικής οργάνωσης «Δημοκρατική Αλληλεγγύη» («Solidarité Républicaine»). Στις αρχές του 1849 οργάνωσε ανά την Γαλλία μαζί με τους ομοϊδεάτες του Charles Chameroy και Jacques Imbert μία σειρά από επιμορφωτικές συναντήσεις, όπου διαβάζονταν και αναλύονταν αποσπάσματα από τα ουτοπικά γραπτά του «ικαριανιστή» Ετιέν Καμπέ (Etίenne Cabet, 1788 – 1856, συγγραφέα του «Ταξιδιού στην Ικαρία», «Voyage en Icarie», 1848) και συγκεντρώνονταν χρήματα προς ενίσχυση του περαιτέρω έργου του, καθώς και της εφημερίδας του «Le Populaire» και του ετήσιου «Almanach Ιcarien». Την 1η Σεπτεμβρίου όμως της ίδιας χρονιάς, ο Λαπονεραί πέθανε από καρδιακή προσβολή, σε ηλικία μόλις 41 ετών και την έκδοση του «Ψήφου του Λαού» συνέχισε ο μαχητικός δημοκράτης ποιητής Henri - Alphonse Esquiros (1812 - 1876), που προ 2 ετών είχε εκδώσει την δίτομη «Ιστορία των Ορεινών» («Histoire des Montagnards»). Βλάσης Γ. Ρασσιάς, 2008 ΕΡΓΟΓΡΑΦΙΑ: «Histoire de l'amiral de Coligny», Paris, 1830 «Commentaire sur les droits de l'homme», 1832 «Défense du citoyen Laponneraye, prononcé aux assises de la Seine le 21 avril 1832, sous-titré Les poursuites étaient motivées par le cours d'histoire de France de Laponneraye», Paris, 1832 «Lettre aux proletaires», Hambourg, 1833 «Déclaration des droits de l'homme et du citoyen. Avec des commentaires par Laponneraye», Paris, 1833 «Notice historique sur Maximilien Robespierre», Paris, 1833 (επιμέλεια) «Mémoires de Charlotte Robespierre sur ses deux frères», Paris, 1835 «Mélanges d'économie sociale, de littérature et de morale», Paris, 1835 «Dictionnaire historique des Peuples anciens et modernes, leurs coutumes, leurs lois, leur gouvernement, les principaux faits de leur histoire, etc., ou Résumé de l'histoire universelle», 2 τόμοι, Paris, 1835 - 1836 «Catéchisme démocratique», Paris, 1836 «Description pittoresque et statistique de Paris au XIXe siècle, ou Tableau de ses édifices, de ses monuments, de ses arts, de sa littérature, de son industrie, de son commerce, de ses coutumes, de son organisation municipale, administrative, politique et judiciaire, etc., précédé d'un résumé de l'histoire de Paris depuis son origine jusqu'à nos jours», Paris, 1836 «Biographie des rois, des empereurs et des papes», 2 τόμοι, Paris, 1837-1838 «Histoire complète de la Révolution, depuis 1789 jusqu'en 1814», Paris, 1838 «Histoire des révolutions de l'Europe depuis l'invasion des Barbares jusqu’en 1789, pour servir d' introduction à toutes les histoires de la révolution francaise», Paris, 1839 «Refutation des idees napoleoniennes», Paris, 1839 (επιμέλεια) «Οeuvres de Maximilien Robespierre», 3 τόμοι, Paris, 1840 «Stéphanowa, histoire russe», Paris, 1840 (μαζί με τον Hippolyte Lucas ) «Histoire des rivalités et des luttes de la France et de l'Angleterre depuis le Moyen-Age jusqu’à nos jours», Paris, 1842 «Précis historique des rivalités et des luttes de la France et de l'Angleterre; précédé d'une lettre à l'auteur par M. Augustin Thierry», Paris, 1845 «Histoire de la Révolution française, depuis 1789 jusqu'en 1845», 3 τόμοι, Paris, 1845 «Histoire universelle depuis les premiers ages du monde», ημιτελές - 7 τόμοι από τους προβλεπόμενους 20, 1845 – 1848 (μαζί με τον Hippolyte Lucas ) «Histoire des guerres civiles de France depuis les temps mérovingiens jusqu'à nos jours», 2 τόμοι, Paris, 1847 «Histoire de France, depuis les temps les plus reculés jusqu'en 1847, d'après MM. Sismondi, Augustin Thierry, Guizot, de Barante, Michelet, Henri Martin», ημιτελές – 12 μπροσούρες από τις προβλεπόμενες 100, Paris, 1847 «Histoire des grands capitaines français, depuis Clovis jusqu’à Napoléon», Paris, 1848 «Catéchisme républicain», Avignon, 1848 «Lettre à Mgr le prince Louis Bonaparte, constable de la bonne ville de Londres», Paris, 1848 «La République est appelée à rétablir l'ordre moral aussi bien que l'ordre materiel», Paris, 1848 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ: Gian Mario Bravo, «Les Socialistes avant Marx», Paris, 1970 Germain Sarrut - Edme Theodore Bourg Saint-Edme, «Biographie des hommes du jour», τόμος 1, Paris, 1835 ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΕ: ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΓΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΨΥΧΕΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΣ ΓΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΨΥΧΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ "ΑΝΟΙΧΤΗ ΠΟΛΗ" ΚΕΙΜΕΝΑ, ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ, ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ "ΑΝΟΙΧΤΗ ΠΟΛΗ" (1980 - 1993) |
